Programma 6. Bereikbaarheid II - Openbaar vervoer

Voor de nieuw aan te besteden OV-concessies vanaf december 2025 zijn de Nota van Uitgangspunten voor de concessieverlening van de OV-concessies en het OV-Netwerkperspectief vastgesteld in mei 2022. Met het vaststellen van de Nota van Uitgangspunten en het Netwerkperspectief heeft uw Staten de kaders voor de concessieverlening vastgelegd. Op basis van de Nota van Uitgangspunten worden de vervolgdocumenten, het Programma van Eisen (PvE) en de overige aanbestedingsstukken opgesteld. Deze documenten worden door ons college (naar verwachting begin 2023) vastgesteld, waarna de aanbesteding kan plaatsvinden.  

Uitvoering geven aan de Nota van Uitgangspunten en OV-Netwerkperspectief heeft financiële consequenties. Belangrijkste gevolg voor de provinciale begroting op lange termijn is dat om het voorzieningenniveau in het OV op peil te houden en het faciliteren van de reizigersgroei, de structurele lasten van de provincie meestijgen en dat dit een claim zal leggen op toekomstige begrotingen vanaf 2025. Zonder dit extra budget moet het OV-aanbod verminderd worden met grote gevolgen voor de reiziger. 

Er is op dit moment nog een aantal onzekerheden die van invloed zijn op de kosten van de nieuwe OV-concessies, De betekenis van sommige onzekerheden zal de komende tijd wel duidelijker worden. De belangrijkste onzekerheden nu zijn: 

• Een risico op een structureel hogere of lagere prijs bij een aanbesteding is er altijd. Gezien de omstandigheden is er op dit moment meer onzekerheid als gevolg van de verstoorde marktsituatie. Er is in de twee jaar sinds begin coronacrisis geen aanbesteding in het Nederlandse OV meer gehouden, omdat geen vervoerder een reële bieding kon doen. Dit voorjaar zijn de eerste aanbestedingen geweest na die periode. 
• De meerjarige effecten van COVID op het reisgedrag en reizigersaantallen zijn nog onduidelijk; zo kort na einde coronamaatregelen. Het aantal reizigers eind 2025 is sterk bepalend voor de opbrengsten en daarmee ook de benodigde subsidie voor de concessies.  
• Er zijn onzekerheden rondom de kosten van Zero Emissie. De businesscase hiervoor kan sluitend zijn maar kan ook nog een financiële inspanning vergen. 
• De recente ontwikkelingen rondom de energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne kunnen van invloed zijn op onze aanbesteding.     

Op basis van de huidige inzichten is de verwachting dat, om het voorzieningenniveau op peil te houden en zoveel mogelijk aan te sluiten bij het huidige netwerk, naar verwachting structureel extra financiële middelen nodig zijn. De extra begrotingslasten worden geraamd op € 6 tot € 12 miljoen in het eerste concessiejaar. Daarom wordt nu voorgesteld het budget voor ov-concessies te verhogen met € 6 miljoen (onderkant bandbreedte). Het wordt daarmee onderdeel van het meerjarenperspectief en stelt de financiële ruimte vast waarbinnen de concessies worden aanbesteed. Daarnaast wordt rekening gehouden met een risico van € 6 miljoen (bovenkant bandbreedte). Het definitieve bedrag voor de aanbesteding wordt vastgesteld bij de Kadernota 2024 die aan uw Staten medio 2023 wordt toegezonden.